Bosbranden teisteren Zuid-Europa, ook Nederland zet zich schrap

'Extra alarm'

Bosbranden teisteren Zuid-Europa, ook Nederland zet zich schrap

fifteen juli 2022 17:08

Een golf van bosbranden teistert delen van Europa. In Frankrijk woeden twee grote branden in de regio rond Bordeaux. Beeld © AP

Zuid-Europa wordt al dagenlang geteisterd door bosbranden. En ook in Nederland is de kans reëel dat er grote bosbranden ontstaan, zeker met de verwachte hitte van volgende week. "Wat daar gebeurt, kan ook hier gebeuren", waarschuwt onderzoeker Hans Hazebroek.

Nederland kende in het verleden een gematigd risico op natuurbranden. De normaal gesproken milde winters én milde zomers geven meestal geen groot risico op het aanwakkeren van vuur. In mediterraanse landen, zoals Portugal, Spanje en het zuidoosten van Frankrijk, met koude winters en warme zomers, is de kans daarop veel groter. De grootste verwekkers van vuur zijn immers droogte, warmte en wind.

Verandering klimaat

Maar, dat gematigde risico bestaat niet langer, gezien de rapporten van VN-klimaatpanel IPCC en de KNMI-klimaatscenario's. Hans Hazebroek doet voor het Nederlands Instituut Publiek Veiligheid (NIPV) onderzoek naar natuurbranden en natuurbrandbeheersing. "In Bordeaux staan duizenden hectaren natuur in brand en ook wij moeten ons daarop voorbereiden", zegt hij. "In Nederland groeien we langzaam toe naar het klimaat dat heerst in Zuid-Frankrijk. Onze zomers worden langer en droger."

Een natuurbrand in de buurt van de gemeente Landiras, op zo'due north 35 kilometer afstand van de Franse plaats Bordeaux.

Een goed voorbeeld daarvan is aankomende calendar week, als tropische temperaturen worden verwacht. Het kwik stijgt maandag al tot boven de thirty graden en dinsdag worden temperaturen tussen de 35 en 39 graden verwacht.

Tegelijkertijd valt er maar een drup regen. "De eerstvolgende neerslag die valt is woensdag, maar dat zijn lichte buitjes. Dan praten we over maximaal 0,iv millimeter, dat zet geen zoden aan de dijk", zegt Buienradar-meteoroloog Martijn Dorrestein.

De droogtemonitor van het KNMI laat zien dat we momenteel nog onder de vijf droogste jaren ooit zitten. "Maar als je kijkt bij de verwachting van de komende twee weken, zie je dat er heel weinig valt. We komen dan met stip de vijf droogste jaren ooit binnen."

Natuurbrandrisico: alarmfase 2

Deze weersomstandigheden zijn reden genoeg voor de veiligheidsregio's in Flevoland, Overijssel, Noord-The netherlands, Noord-Brabant en Zeeland om alarmfase 2 af te kondigen. De alarmfase heeft betrekking op het actuele natuurbrandrisico in de regio. In totaal zijn er twee fasen. "Bij de tweede fase wordt er extra alertheid gevraagd van burgers", legt Hazebroek uit.

On-Nederlands heet: dinsdag boven de 35 graden, lokaal zelfs 39

"Ook worden in deze fase vergunningen voor open up vuur (kampvuren) ingetrokken, worden bijvoorbeeld campingeigenaren opgeroepen actress alert te zijn op barbecueën en staat de brandweer met meer mensen paraat."

Hazebroek, in zijn vrije tijd ook inzetbaar bij de brandweer, merkt dat zijn collega'south actress gespannen zijn voor volgende week. "Omdat ze weten dat deze omstandigheden relatief onvoorspelbaar zijn en er mogelijk dingen gebeuren die veel inzet van mensen vragen."

Klimaatverandering

De motor achter het verhoogde risico op natuurbranden in Nederland is klimaatverandering. Simpel gezegd: de gemiddelde temperatuur op aarde stijgt, waardoor er meer hittegolven voorkomen en sprake zal zijn van langdurige perioden van droogte.

Hazebroek: "De aard, intensiteit en grootte van natuurbranden gaan waarschijnlijk toenemen de komende jaren, omdat de omstandigheden steeds ongunstiger worden."

Dit is voor Nederland een extra groot probleem, omdat zich langs de Nederlandse natuur veel campings, zorginstellingen en algemene voorzieningen zoals elektriciteit bevinden. "Een natuurbrand kan dan hele grote effecten hebben."

Toch hebben wij mensen zelf ook een flinke vinger in de pap. Het overgrote deel van de natuurbranden ontstaat namelijk door menselijk handelen, zegt Hazebroek. "Negen van de tien keer is het de invloed van de mens."

Denk aan: weggooien van sigarettenpeuken in de natuur, een kampvuur aansteken én brandstichting. Maar ook voorbijrazende auto'south op heet asfalt kunnen in combinatie met wind een flinke bermbrand veroorzaken. "Als vonkjes van hete remmen afspatten, vliegt de berm zo in de fik."

Lange periode van extreem hoge temperaturen door hittekoepel

Het afkondigen van de hoogste alarmfase helpt, maar voor het voorkomen van natuurbranden is meer nodig. Veel meer, zegt Hazebroek. Hij maakt zich zorgen over de aanpak van natuurbranden op dit moment.

"Met alleen brandweerauto's redden we het niet", zegt hij, verwijzend naar de grote brand in natuurgebied De Meinweg in Limburg, waarbij 2500 brandweerlieden het vuur niet wisten te blussen. De combinatie van droogte en wind zette de brandweer destijds zo goed als buitenspel.

Een andere benadering is difficult nodig. Eentje die ook de aandacht van de politiek vereist, zegt hij. "Wil je het risico op natuurbranden echt inperken, dan moet je ingrijpen in de natuur en deze anders vormgeven. Zo kun je kijken naar andere vegetatiesoorten die minder gevoelig zijn voor brand. Of naar het opdelen van een natuurgebied in deelgebieden zodat een brand in één gebied zich niet makkelijk kan uitbreiden naar andere gebieden."

Want, zegt Hazebroek: "Als het klimaatrisico zich doorzet zoals nu, moeten we snel andere dingen doen om de veiligheid van de burger te garanderen."